Fred Omvlee (55) verbindt moderne cultuur met geloof. Hij is predikant, hoofd Geestelijke Verzorging bij de Koninklijke Marine en organisator van on- en offline Elvis (Gospel)-diensten. De bruggenbouwer gaat in op zijn jonge jaren in Apeldoorn, zijn studietijd aan de Vrije Universiteit Amsterdam en vertelt waarom hij kerkdiensten vandaag de dag graag combineert met popmuziek.

In wat voor gezin bent u opgegroeid?
„Ik kom uit een gereformeerd gezin, ik zou het een echt ‘VU-gezin’ willen noemen. Eén van mijn oudste herinneringen gaat terug naar het groene VU-spaarblikje met een portret van Abraham Kuyper dat op onze schoorsteen stond. Ik ben de vierde uit een gezin van zes kinderen. Mijn vader was leraar Duits en mijn moeder huisvrouw. Beiden waren heel actief in de lokale gereformeerde en later in de protestantse kerk."

„De kerk stond centraal in ons leven. Als kinderen gingen we er ‘s zondags zonder al te veel morren heen en doordeweeks werden we geacht ons best te doen op school. Wat we allemaal ook braaf deden. Als ik eraan terugdenk, vraag ik me af hoe mijn moeder het voor elkaar kreeg. Ze had een energieke en ondernemende persoonlijkheid. Zat vol moed en optimisme. Haar grondhouding was: ‘Heb je een goed idee, vraag de Heer om hulp en probeer het maar.’ Geloof en optimisme heb ik van beide ouders.”

Heeft het feit dat dit spaarblikje op de schoorsteen stond uw keuze voor de VU destijds bevorderd?
„Ja zeker. Flauw gezegd wist ik niet eens dat er een andere universiteit in Amsterdam bestond. De VU had een bekende klank. Een oom had er gestudeerd en na jaren wonen in Apeldoorn wilde ik naar Amsterdam. Naar het grote meeslepende leven. Ik had al een oudere broer en zus die er woonden. Ik heb tijdens mijn middelbare schoolperiode zelfs een profielwerkstuk voor geschiedenis geschreven over Abraham Kuyper. Volgens mij was het geen aardige man, wel is er hierdoor veel over hem (en de VU) bij mij blijven hangen.”

„Theologie en werken voor de kerk gaat niet zozeer over God, Jezus en de Bijbel. Het gaat over de zin van je leven, hoe je daarin staat.”

Het klinkt ook alsof de studie Theologie voor de hand liggend was.
„Niet helemaal. Ik had weliswaar gymnasium gedaan met het idee dat ik later mogelijk Theologie zou kunnen studeren. Toch vond ik de kerk op mijn achttiende niet zo interessant dat ik die kant ook persé op wilde. Dus ik ben Rechten gaan studeren. Ik heb mijn propedeuse gehaald en ben daarna volledig verzeild geraakt in het studentenleven. Mijn studie verzandde en het maakte dat ik het roer helemaal omgooide."

„Ik koos uiteindelijk toch voor de studie Theologie. Inmiddels had ik de behoefte gekregen om het geloof van mijn ouders beter te leren kennen, want ik wist dat ze daar oprecht steun uit haalden. Wat ook meespeelde: als voormalig lid van een studentenvereniging (VU-corps) had ik allerlei oud VU-prominenten ontmoet die allemaal gereformeerde hoogleraren waren. Dat gegeven intrigeerde me.”

Was het na de studie duidelijk welke kant u op zou gaan?
„In het laatste jaar van mijn studie liep ik stage in de Haarlemse Oosterkerk. Die stage maakte deel uit van een jaar waarin de aanvankelijk brede studie zich toespitste op het predikantschap in een gemeente. Die toespitsing was voor mij heel fijn, want mijn liefde voor dit studieonderdeel was inmiddels aangewakkerd. Ik ervaarde ook dat als ik met mensen over mijn studie sprak, ze mij als reactie hun levensverhaal vertelden. Ik realiseerde me dat theologie en werken voor de kerk dáárover gaat. Het gaat niet zozeer over God, Jezus en de Bijbel. Het gaat over de zin van je leven, hoe je daarin staat. Ik dacht, als dat het pastoraat is dan wil ik die kant op.”

„Aan de ene kant was ik een jongetje dat braaf mee ging naar de kerk, aan de andere kant was ik groot Elvis fan."

Jaren later bent u niet alleen predikant, maar ook ondernemer en organiseert u Elvis Presley (Gospel)- en Top 2000-kerkdiensten. Om maar wat te noemen. Wat bracht u op dit veelzijdige loopbaanpad?
„Eigenlijk heb ik alle aspecten van mijn leven samengebracht. Aan de ene kant was ik een jongetje dat braaf mee ging naar de kerk, aan de andere kant was ik groot Elvis fan. Op dat moment waren dat nog twee aparte dingen. Als predikant merkte ik later dat jongeren in mijn kerk behoefte hadden aan vlotte, gospelmuziek. Dat inspireerde me mijn eigen lievelingsmuziek erbij te halen. Wat ook meespeelde is dat ik me vooral door VU-Professor Wessels aangemoedigd voelde tijdens het schrijven van een artikel over Elvis en het geloof.

„Bij de Marine kwam ik terecht, omdat ik dat een stoere wereld vind. Ergens bestond bij mij altijd de wens het leger in te gaan. Ik vind social media waanzinnig interessant, ook dat zie je terug in mijn carrière. Alles wat ik doe en inbreng in mijn werk, is uiteindelijk een element van mezelf.”

„Alles wat ik doe en inbreng in mijn werk, is uiteindelijk een element van mezelf.”

Waar komt die fascinatie voor Elvis Presley vandaan?
„Het blijft altijd iets magisch waardoor je door iemand wordt geraakt. Elvis ging dood in 1977. Als elfjarige zag ik ineens die oude beelden van hem op tv. Ik maakte kennis met een voor mij nieuwe, onbekende muziekstijl en de vonk sprong over. Die vonk is alleen maar groter geworden op het moment dat ik zijn muziek ben gaan integreren in mijn werk. Naar mijn idee kun je binnen elke functie wel elementen combineren die ogenschijnlijk niks met elkaar te maken hebben. Als je met alles oprecht wat hebt en dat uitdraagt, dan kunnen mooie kruisbestuivingen ontstaan. Het heeft mij de meest interessante en ontwapenende ontmoetingen opgeleverd.”

Hoe reageerde uw (werk)omgeving toen u een internetkerk oprichtte?
„Vanaf 2007 ben ik social media actief gaan inzetten voor mijn werk. Uiteindelijk mondde dat uit in een opdracht van de Protestantse kerk om ‘mijnkerk.nl’ op te zetten. Een bepaalde groep reageerde positief, anderen trokken de wenkbrauwen op. Die groep was van mening dat je via een schermpje geen echt contact kon hebben met mensen.”

Hoe ging u daarmee om?
„Je moet het goede doen en het positieve laten zien, niet met tegenstanders in discussie gaan. Dan kom je niet verder. Begin en laat zien dat je met een Facebook-post ook veel kunt betekenen voor iemand.”

Welke invloed heeft de coronacrisis op het werk en de kerk?
„Mijn dagelijkse werk als hoofd Geestelijke Verzorging bij de Marine gaat gewoon door. Zowel vanuit  Den Helder als online. De Top 2000-kerkdiensten zijn live events, die lijden er nu wel onder. Het waren er 135 in 2019 en afgelopen jaar nog twintig. Allemaal online. Mijn Elvis-kerkdiensten hebben ook last van corona. Ik heb begin vorig jaar nog drie diensten live gedaan, maar daarna letterlijk één online versie.

„Ruim voor corona waren er binnen de kerk wel wat mensen die- samen met mij- online platforms wilden opzetten. Nu zijn alle (lokale) kerken- van katholiek tot baptist- allemaal versneld online actief geworden. Dat is een winst. Collega-dominees die altijd kritisch waren over online diensten, zie ik nu heel vrolijk en gedreven online activiteiten opzetten.”

U droomt ervan een Elvis kapel te verwezenlijken. Wat hoopt u hiermee te bereiken?
„Ik heb wel eens letterlijk gedroomd dat ik een echt Elvis-kerkje had, maar als dat werkelijkheid werd zou ik ook een dakgoot en lekkages hebben. Nu heb ik een virtuele Elvis-kapel en word ik door kerken uitgenodigd om op locatie een Elvis-kerkdienst te verzorgen. Ik hoop met popmuziek en Elvis-kerkdiensten- maar eigenlijk met alles wat ik doe- gewone mensen te kunnen inspireren. Dat bedoel ik niet badinerend. Wat ik merk is dat kerken een schat aan inspiratie bieden, maar dat dit vaak binnen de eigen gemeenschap blijft. Ik vind het spannend mensen te bereiken die niet naar de kerk gaan, maar wel met levensvragen vol verdriet, zorg of blijdschap zitten. Om even bij het leven van die mensen aan te sluiten met alles wat mooi en moeilijk is, vind ik het summum.”

„Ik vind het spannend om mensen te bereiken die niet naar de kerk gaan, maar wel met levensvragen vol verdriet, zorg of blijdschap zitten.”

Wat doet het u als u ‘Popdominee’ wordt genoemd?

„Ik zou zeggen dat het klopt. Het is een vorm van erkenning met een knipoog. Ik houd van die luchtigheid. Ook in mijn werk met militairen zit altijd wel ergens humor en gek genoeg verdiept het gesprek daarmee ook. Alleen maar ernst werkt verstikkend. Een brug slaan tussen twee begrippen die ogenschijnlijk tegenstrijdig zijn roept vaak een lach op.”