Als kind klom Marry de Gaay Fortman (1965) graag in bomen. Inmiddels heeft de alumna rechten ook in haar werk de top bereikt: als partner bij advocatenkantoor Houthoff Buruma. Hoe word je zo’n topvrouw? Een interview in acht tips.

Tip 1: Vereenzelvig je meer met je werk

“Vrouwen vereenzelvigen zich soms te weinig met hun werk. Die zitten van 9 tot 5 op kantoor en laten dan alles uit hun handen vallen om thuis ‘het echte leven’ op te pakken. Ze vinden dat ze moeten werken, in plaats van dat ze willen werken. Doe wat je leuk vindt, want werk waar je je happy bij voelt, vergroot juist je geluksfactor. Daardoor word je vanzelf een leukere moeder, partner, vriendin…”

Tip 2: Word weerbaar, neem rust

“Mentale weerbaarheid is ontzettend belangrijk: dicht bij jezelf blijven, in jezelf geloven. Ik heb in mijn loopbaan moeten leren omgaan met tegenslagen, tegenwerking – zeker in mijn vak als advocaat. Om die weerbaarheid te bereiken, heb ik geleerd om voor een goede balans tussen lichaam en geest te zorgen, tussen werk en rust. Juist momenten van ontspanning sneuvelen als eerste als je het druk hebt, doodzonde. Je hebt adempauzes nodig, tijd om indrukken te verwerken en om op je werkzaamheden te reflecteren.

‘Het boek Tem je geest was voor mij echt een eye-opener’

“Ik heb van Ruby Wax het boek Tem je geest gelezen, over mindfulness, en dat was voor mij echt een eye-opener: daardoor zag ik in dat ik op tijd mijn rust moet nemen. Door muziek te luisteren, bijvoorbeeld. Door zulke ontspanning heb ik meer oog voor wat er speelt, ben ik beter in staat veranderingen door te voeren waar nodig en durf ik mijn nek uit te steken – tegen de massa in te gaan.”

Tip 3: Zorg voor focus

“Mindfulness betekent voor mij ook: de tijd nemen voor wat je doet, en je aandacht richten op datgene waarmee je bezig bent. Als je dingen niet met focus doet, als je thuis je hoofd er niet bij hebt omdat je continu denkt aan de to-do-lijst van je werk of andersom, dan voel je je voortdurend opgejaagd. Dan ben je in feite overal maar half aanwezig en hol je steeds achter de feiten aan. Dus sta achter je keuzes. Als je op je werk bent, ben je op je werk. Thuis ben je thuis. Bij mij is dat altijd wel makkelijk gegaan, juist ook omdat ik kinderen heb. Daardoor word je als het ware gedwongen je tijd goed in te delen. Thuis relativeert het zakelijke.”

Tip 4: Be good and tell it

“Veel mannen in topposities hebben ‘be good and tell it’ als lijfspreuk. Arrogant? Nee, ze communiceren gewoon duidelijk over hun kwaliteiten. Anderen kunnen niet raden welke talenten je hebt. Laat je kwaliteiten horen, publiceer gewonnen zaken op de website en stimuleer vooral ook andere vrouwen dat te doen.”

Tip 5: Durf te delegeren

“Vrouwen hebben de neiging alles naar zich toe te trekken: werk, huishouden, opvoeding… Ik heb het geluk met een partner die thuis heel veel bijdraagt – als ik daar in mijn eentje alle ballen hoog zou moeten houden, zou ik het niet redden. Ik heb bijvoorbeeld huishoudelijk werk en het oppassen op de kinderen uitbesteed. Ik kende een vrouw met een zware functie die op zondagavond de was ging strijken, dat is een van de taken die ik heb gedelegeerd.
“Het is wel heel belangrijk om er voor je kinderen te zijn. De verantwoordelijkheid geef je immers nooit uit handen. De kinderen vonden het prachtig wanneer ik coach van het elftal was en ik iedere zaterdag met ze op stap ging. Communiceer verder goed met je partner over de verdeling van de taken, en durf af en toe hulptroepen in te schakelen.”

‘George Clooney is verliefd geworden op zijn vrouw Amal omdat ze sexy én slim is’

Tip 6: Kies je voorbeeld

“Mijn moeder had de zorg voor vijf dochters en werkte daarnaast als docent Nederlands: zij is mijn voorbeeld. Doordat zij werk en privé combineerde, zag ik dat dat kon: als vrouw een carrière opbouwen. Ze liet me bovendien mijn eigen weg volgen; mijn eigen keuzes maken. Zo wilde ik als meisje per se op schaakles en judo en klom ik graag in bomen, ook al waren dat eigenlijk jongenshobby’s. Door mijn moeder durfde ik uitdagingen aan te gaan, verantwoordelijkheid te nemen. Je hoeft niet altijd aan de top te staan om een topvrouw te zijn; ‘aan de top’ kun je op verschillende manieren definiëren – heel veel vrouwen doen op heel verschillende manieren heel belangrijk werk.”

Tip 7: Help elkaar

“From the bottom to the top is een van mijn favoriete nummers van Joan Armatrading. Zij heeft als zangeres in de jaren zeventig echt een voortrekkersrol gespeeld in de emancipatie van zwarte vrouwen en de paden geplaveid voor haar generatiegenoten. Steun elkaar als vrouwen onderling! Zelf help ik vaak jonge vrouwelijke vakgenotes door ze te coachen en te begeleiden. Als vrouwen moeten we solidair zijn, elkaar aanmoedigen, onze verantwoordelijkheid op dat gebied nemen waar we kunnen.”

Tip 8: Een man aan de haak slaan

“Vooral zo volgzaam mogelijk zijn: dat advies kregen vrouwen tot een paar decennia geleden als ze een man aan de haak wilden slaan. Zelfstandigheid werd niet op waarde geschat. Gelukkig houden mannen tegenwoordig juist van vrouwen die op hetzelfde niveau staan als zijzelf. Het Clooney-effect, noem ik dat. George Clooney is verliefd geworden op zijn vrouw Amal omdat ze sexy én slim is: ze is mensenrechtenadvocate. Zorg dat je financieel op eigen benen kunt staan, dat maakt je aantrekkelijk.”