Van ’s ochtends 8 tot ’s avonds 12 uur is ze voor Nederland in touw. Onze ambassadeur in Marokko Désirée Bonis studeerde geschiedenis en Spaans aan de VU. ‘Nederland is een van de mooiste en best geregelde landen van de wereld. We hebben veel te bieden en moeten andere landen de hand reiken om samen verder te komen.’

Diplomate Désirée Bonis (58) is sinds ruim een jaar Nederlands ambassadeur in Marokko. Een bijzondere post, benadrukt ze. Allereerst vanwege de vele Nederlandse burgers van Marokkaanse afkomst. Zij volgen alles wat in Marokko gebeurt, zoals de recente onrust in de Rif, met veel belangstelling. Ook is Marokko als buurland van de EU nauw betrokken bij terrorismebestrijding en migratiemanagement. Op 9 november geeft Bonis aan de VU een masterclass voor studenten van The Boardroom, een programma voor talentvolle masterstudenten.

Hoe ziet jouw werk eruit? ‘Het werk is deels politiek: ik spreek met hoofdrolspelers hier en rapporteer daarover aan de regering in Nederland. Ik breng daarnaast dagelijks mensen uit Den Haag, van universiteiten, bedrijven, ngo’s, gemeenten en culturele instellingen in contact met hun counterparts hier. Veel organisaties in Nederland doen iets met Marokko. Daarvoor zijn wij de draaischijf. Onlangs was toenmalig minister Stef Blok van Veiligheid en Justitie hier. Zo’n bezoek bereid ik dan voor, zodat het goed loopt. Ik begeleidde hem onder meer bij een expertmeeting over het voorkomen van radicalisering en gewelddadig extremisme. Marokko en Nederland zijn sinds twee jaar co-voorzitter van het Global Counter Terrorism Forum en dat is net met twee jaar verlengd.

‘Ik vind het belangrijk om contact te hebben met gewone mensen, liefst tot in de haarvaten van de maatschappij’

Verder ga ik bijvoorbeeld met Nederlandse bedrijven langs bij de directeur van de belastingdienst om te praten over fiscale problemen die zij ondervinden. Of ik open een nieuw bedrijf, zoals onlangs Zoom Media in Casablanca, van jonge Nederlandse ict’ers van Marokkaanse afkomst die in Delft hun opleiding hebben gevolgd en hier de markt willen veroveren. Erg leuk.’

Waarom koos je voor een baan bij Buitenlandse Zaken? ‘Ik was als kind al erg geïnteresseerd in andere landen en wist al tijdens mijn studie dat ik naar het buitenland wilde. Na een studiejaar in het Spaanse Salamanca begin jaren tachtig dacht ik aan BZ, vooral omdat de publieke zaak dienen me aansprak. Ik vind Nederland een fantastisch land en denk dat we veel te bieden hebben aan andere landen en dat je die de hand moet reiken om samen verder te komen op belangrijke dossiers zoals klimaatverandering, armoedebestrijding en vredesopbouw.’

Wat vind je mooi aan het werk dat je doet? ‘Dat ik door dit werk kan kennismaken met andere culturen. Daardoor voel ik me echt bevoorrecht. Ik vind het belangrijk om niet alleen contact te hebben met ministers en CEO’s, maar ook met gewone mensen zoals jonge kunstenaars en zzp’ers, liefst tot in de haarvaten van de maatschappij. Ik bezocht pas een door vrijwilligers gerund steunpunt voor remigranten in de Rif en ook een opvanghuis voor mishandelde vrouwen. Vanuit de hoofdstad erop uit gaan, mensen ontmoeten en hun verhalen horen, vind ik het meest interessant.’

Waarom ben jij de juiste vrouw op de juiste plek? ‘Vooral vanwege mijn openheid, leergierigheid, drive en inzet. Ik zet graag mijn tanden in nieuwe dossiers. Een onbekende omgeving waarin je je weg nog moet zoeken vind ik een uitdaging. Verder ben ik gelukkig fysiek gezond. Dat moet ook, want ik ben van ’s ochtends 8 tot ’s avonds 12 uur voor Nederland in touw. Ik doe dat graag, want wij leven in een van de mooiste en best geregelde landen van de wereld. De EU is een paradijs van recht en vrijheid. En in alle statistieken wereldwijd staat Nederland in de top tien, of het nu gaat over concurrentievermogen, hoe gelukkig kinderen zijn, persvrijheid, of volksgezondheid. Die verworvenheden van onze maatschappij draag ik met hart en ziel uit.’

Zit er ook een mindere kant aan je baan? ‘Vanuit Marokko vlieg je nog in een paar uur naar huis, maar ik heb ook op plekken verder weg gezeten. Dan zit je in andere tijdzones en mis je familie en vrienden. Toen wij in Delhi zaten, werd mijn vader ernstig ziek en is hij ook gestorven. Dat was erg moeilijk, want ik wilde zoveel mogelijk bij hem zijn, maar mijn gezin zat in Delhi en mijn werk was ook daar. Ik stond met één been in de ene wereld en met één been in de andere.

‘Toen mijn dochters jonger waren, moesten ze steeds verhuizen en opnieuw vriendinnetjes maken. Mijn partner heeft ook steeds weer z’n draai moeten vinden. Natuurlijk maak je samen mooie dingen mee, maar met een gezin op een post zitten betekent ook veel ballen tegelijk in de lucht houden.’

Vond je de VU-studies geschiedenis en Spaans een goede voorbereiding op het werken bij BZ? ‘Ja, de combinatie van een maatschappijgerichte studie en een taal, zoals rechten en Arabisch, of economie en Chinees, zie je veel bij BZ. Om allerlei spannende ontwikkelingen in Europa, zoals de Brexit, wat er nu gebeurt in Catalonië en hoe we met vluchtelingen omgaan beter te begrijpen, is de geschiedenisstudie zeer behulpzaam gebleken. Daarmee kun je de onderliggende oorzaken beter duiden. Een taal biedt daarnaast een sleutel om een land van binnenuit te leren kennen. Inmiddels spreek ik ook wat Arabisch. Mensen waarderen het als je je best doet de taal te leren en het opent ook deuren.’

Was er een bepalend moment in je loopbaan? ‘In 1995 maakte ik deel uit van de Nederlandse delegatie naar de VN-Wereldvrouwenconferentie in Beijing in China. Nederland nam toen de voortrekkersrol in het bevorderen van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. Uiteindelijk hebben alle regeringen het slotdocument getekend. Dit ziet onder meer toe op het tegengaan van discriminatie van lhbt’ers, het recht om te trouwen met wie je wilt en het recht op de toegang tot family planning. Regeringen hebben daardoor een inspanningsverplichting, dus dat betekent veel voor de ngo’s en mensenrechtenactivisten in de landen. Ik vond het geweldig hiervoor te mogen vechten.’

Denk je nog terug aan de VU? ‘Begin jaren tachtig had de VU veel vluchtelingstudenten uit Zuid-Amerika en Zuidelijk Afrika. Later zijn veel van hen teruggegaan. In Namibië kwam ik meerdere VU-alumni tegen die arts, advocaat of predikant waren geworden en een positieve rol speelden in de ontwikkeling van hun land. Zij waren dankbaar voor de gastvrijheid en kansen die Nederland ze had geboden. De visie dat je jong talent, ook uit minder bevoorrechte kringen, een kans moet geven ben ik altijd met de VU blijven associëren.’