Foto: David Meulenbeld

Hoe een VU-hoogleraar zelfmoorden in China voorkomt

Marjolein de Jong29 January 2020

Hoogleraar Artificial Intelligence aan de VU Zhisheng Huang scant met zijn zelfdodingsscanner het Chinese internet. Sinds juli 2018 heeft hij maar liefst 1812 zelfmoorden kunnen voorkomen.

Hoe is het idee voor de zelfdodingsscanner ontstaan?

„In 2018 stuitte ik op de blog van de Chinese Ma Jie, waar zij in 2012 een bericht had achtergelaten dat zij zelfmoord zou plegen. Sindsdien was het een zogenaamde tree hole geworden, waar dagelijks Chinese jongeren suïcidale berichten plaatsten. Ik schrok er erg van en ik wilde hoop bieden. Binnen een maand heb ik mijn scanner gebouwd."

Hoe werkt de scanner?

„Het is een zelfdodingsscanner die werkt op basis van artificiële intelligentie. Het doorploegt dag en nacht het Chinese internet op zoek naar berichten die wijzen op suïcidaal gedrag. Op het moment scannen we drieduizend berichten per dag. Die berichten worden ingedeeld op urgentieschaal van één tot en met tien. Als een bericht met hoge urgentie gedetecteerd is, begint het voor ons."

„Ik vind dat als iemand in gevaar is privacy secundair is."  

Hoe verloopt het vervolgens?

„Als iemand in levensgevaar lijkt te zijn en de urgentiegraad acht of hoger is, nemen we contact op met familie, vrienden of met de politie. Zij proberen contact op te nemen met het slachtoffer. Sommigen vinden dat we daarmee voorbij gaan aan het recht op privacy. Ik vind dat als iemand in gevaar is privacy secundair is."  

Huang


„Als de urgentie lager is: dan zoekt een vrijwilliger voorzichtig contact met de schrijver van het bericht. De meeste – ongeveer 600 - vrijwilligers werken in China. De donkerste gedachten komen meestal ’s nachts. Daarom hebben we vanwege het tijdsverschil ook Chineessprekende vrijwilligers in Europa. Zij zijn wakker als het in China nacht is."

Wat is volgens u de reden dat het zelfmoordpercentage in China zo hoog is?

„Mentale problemen zijn in China niet aanvaard. Er bestaan veel misverstanden over. Van mensen die depressief zijn, wordt gedacht dat ze gek zijn. Uit angst voor afwijzing of ontslag door een werkgever houden mensen met een depressie het voor zich. Zelfs aan vrienden of familie vertellen ze niks. Om toch een uitlaatklep te hebben schrijven mensen online de wanhoop van zich af."

„Hoe donkerder het buiten is, hoe meer mensen suïcidaal zijn. Tijdens het Chinese Nieuwjaar is de hoogste piek."

„Richting het einde van het jaar zien we een verhoging van zelfmoorden. Hoe donkerder het buiten is, hoe meer mensen suïcidaal zijn. Tijdens het Chinese Nieuwjaar is de hoogste piek. Het is voor sommigen een te zwaar idee om nóg een jaar getart te worden door suïcidale gedachten."

Inmiddels heeft u 1812 zelfmoorden kunnen voorkomen. Krijgt u wel eens reacties van overlevenden?

„Bijna iedereen is erg positief nadat ze zijn bijgekomen van hun pijnlijke gedachtes. Sommigen van hen zijn zelfs vrijwilligers bij ons geworden. Zij spreken dus uit ervaring wanneer zij tegen een suïcidaal iemand zeggen: 'Een paar maanden geleden dacht ik hetzelfde als jij. Ook ik dacht dat zelfmoord de enige oplossing zou zijn. Nu weet ik hoe stom ik was.'"

Denk jij aan zelfdoding? Of ken jij iemand die aan zelfdoding denkt? Neem dan contact op met 113 online of bel 0900-0113.