Inmiddels zijn er meer dan 100.000 VU-alumni. Waar kwamen ze na hun studie terecht? In deze rubriek portretteren we drie alumni die dezelfde opleiding deden. Deze keer alumni van de opleiding farmaceutische wetenschappen.
Hany Majeed (26) is afgestudeerd in 2020 en doet onderzoek naar drugs aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Wat vind je zo leuk aan farmaceutische wetenschappen?
„Ik vind de apparatuur en technieken geweldig en dat ik daarmee moleculen van elkaar kan onderscheiden. Als ik achter een apparaat zit, zie ik een molecuul. Of het nu om paracetamol gaat, of om drugs. Voor mij maakt het geen verschil. Je moet mij dan ook niet vragen wat MDMA met iemand doet. Daar heb ik geen verstand van. Toch vermengen mijn werk en privé soms met elkaar. Het kwam weleens voor dat ik de hele dag op het lab met MDMA-derivaten bezig was en dan ’s avonds op een feestje zag dat iemand iets had gebruikt."
Wat houdt je onderzoek precies in?
„Ik heb een methode ontwikkeld die de synthetische drugs 3-MMC en 4-MMC van elkaar kan onderscheiden. We kunnen hierdoor tien keer sneller het onderscheid maken dan met vergelijkbare technieken. Bij 3-MMC en 4-MMC gaat het slechts om een klein verschil van positie in moleculen. Toch maakt het forensisch gezien een groot verschil: de ene staat op de lijst van softdrugs, de ander op de lijst van harddrugs en dat kan dus een verschil maken in de veroordeling."
Wordt het niet een kat-en-muisspel tussen ontwikkelaars van drugs en jullie?
„Zeker weten. Onlangs zette de overheid 3-MMC op de Opiumwetlijst en nog dezelfde dag stuurden dealers een email rond dat ze nu een ander derivaat verkopen. Het nadeel is dat we dus heel weinig weten over het effect en toxiciteit van dit derivaat. De overheid heeft indirect de focus gelegd op een andere stof waar we veel minder over weten en dus in gebruik gevaarlijker kan zijn."
De chemie staat dus dichtbij de maatschappij.
„Absoluut! Het is bijvoorbeeld ook heel interessant om trends te volgen in de samenleving. Welke drugs zitten er bijvoorbeeld in het rioolwater? Rondom nieuwjaar verandert dat en rondom de tentamenweken is er meer Ritalin detecteerbaar. Tijdens de pandemie kon je goed zien dat het gebruik van cocaïne en MDMA omlaag ging. Dat vind ik zo tof om te zien; het is chemie met een applicatie."
Jitske Evertse (40) is afgestudeerd in 2004 en werkt als leidinggevende bij een farmaceutisch bedrijf.
Hoe is jouw interesse voor gezondheidszorg ontstaan?
„Op de kleuterschool wist ik het zeker: ik zou dokter worden. Toen ik voor een opleiding moest kiezen, zag ik de duur van de studie geneeskunde toch niet helemaal zitten. Ik wilde vooral iets betekenen in de gezondheidszorg en dacht: dan ga ik helpen bij het ontwikkelen en op de markt brengen van nieuwe medicijnen. Ik vind het medisch gebruik van scheikunde fascinerend. Dat je een pilletje kan nemen en dat dat van alles met een lichaam kan doen."
„Tijdens een stage werkte ik in een lab aan een onderzoek naar HIV. Zes maanden lang ging ik tijdens de winter even voor negen - als het nog niet licht was - de kelder in en om vijf uur kwam ik er in het donker weer uit vandaan. Dat was niet wat ik me had voorgesteld. Ik vond het laboratoriumonderzoek eenzaam. Ik wist zeker: dit is niet wat ik wil. Daarom koos ik als Minor voor Beleid, Management & Ondernemerschap om mij te oriënteren op wat er buiten het lab allemaal mogelijk is."
Je kwam daarna terecht bij het farmaceutische bedrijf Boehringer Ingelheim. Wat doe je daar precies?
„Ik ben nog steeds betrokken bij medicijnonderzoek maar pas in een later stadium. Boehringer brengt allerlei verschillende medicijnen op de markt. De afdeling waar ik leidinggeef, houdt zich bezig met de kwaliteit van de onderzoeken en de informatie over de medicijnen als ze eenmaal op de markt zijn. Denk aan wetgeving, registratieprocedures en bijwerkingen die verzameld moeten worden. Ik krijg nu veel meer mee dan tijdens mijn labtijd wat een medicijn echt voor iemand betekent. Als ik dan hoor dat iemand door het medicijn weer kan sporten en zelfs vaker naar de sportschool kan dan voorheen, dan voel ik dat ik op de goede weg zit."
Wat vind je van de kritiek op de farmaceutische industrie dat het toch vooral zou gaan om geld verdienen?
„Ik vind dat moeilijk want het druist in tegen mijn passie dat ik het beste voor heb met de gezondheidszorg. Ja, er wordt geld verdiend maar mensen weten vaak niet dat dit weer wordt geïnvesteerd in meer dan 10 jaar onderzoek voor elk nieuw medicijn. En hoeveel onderzoek en monitoring er nog plaatsvindt als het medicijn al op de markt is."
„Kijk, mijn motivatie is puur, maar ik kan niet instaan voor de hele farmaceutische industrie. Wat ik wel weet is dat Boehringer een familiebedrijf is, zonder aandelen. Dat merk je in de bedrijfscultuur. We zijn geen filantropische instelling, maar er is wel degelijk sprake van een langetermijnvisie waarbij niet alleen op de winst wordt gelet. Zo zijn er nauwe samenwerkingsverbanden met gezondheidsorganisaties om bijvoorbeeld de zorg rondom COPD (redactie: longziekte) te verbeteren en wordt er internationaal ook veel ontwikkelingshulp geboden onder de noemer 'Making More Health'."
Floran Hendriks (31) is afgestudeerd in 2017 en werkt als onderzoeker bij Shell.
Wat vond je van de opleiding farmaceutische wetenschappen?
„Ik was altijd al gek op proeven doen in een lab, dus de opleiding sloot daar perfect op aan. Vooral de analytische kant van de chemie trekt mij. Stel, je gooit twee stofjes bij elkaar en maakt een nieuwe stof. Wat is het precies? En heb je daadwerkelijk gemaakt wat je wilde maken? Ik heb vaak genoeg in het lab gestaan met de hoop dat ik gemaakt had wat ik wilde maken. Maar dat moet je dan wel kunnen aantonen."
Loop je weleens tegen het stereotype beeld aan dat chemie niet het meest sexy vakgebied is?
„Absoluut. Als ik in de kroeg aan iemand vertel over wat ik precies doe, dan zie ik de blik al glazig worden. Gelukkig heb ik een vriendin die ook scheikunde heeft gestudeerd, dus met haar kan ik alles bespreken. Grappig genoeg gebruiken mensen meer scheikunde in het dagelijks leven dan ze misschien doorhebben. Neem koffie, of de lak op je tafel. Het is minder abstract dan mensen denken. Ik kijk ook buiten mijn werk met een scheikundige bril naar dingen. Zo probeer ik thuis met professionele apparatuur mijn eigen gin te maken."
Wat vind je zo leuk aan het werk dat je doet bij Shell?
„Stel, er wordt in een raffinaderij ineens een afwijkende waarde in de olie gevonden. Niemand heeft een idee wat het is. Dan gaan we met een team discussiëren wat het zou kunnen zijn. Vervolgens moeten we met allerlei technieken en een wagenpark aan instrumenten kijken wat het precies is. Het is vaak net een puzzel die we samen oplossen."
Shell komt niet altijd positief in de media. Heb je daar weleens last van?
„Op verjaardagsfeestjes kom ik weleens in discussies terecht. Dan kan ik me niet altijd verweren. Er gebeurt een hoop bij Shell. Mensen hebben vaak geen idee waar we allemaal mee bezig zijn en hoeveel tijd en energie we in verduurzaming van onze producten stoppen. Een recent voorbeeld is de eerste passagiersvlucht met duurzame synthetische kerosine, gemaakt uit CO2, water en hernieuwbare energie. Een mooie technische mijlpaal. Er wordt meer gedaan op het gebied van de energietransitie dan dat de meeste mensen denken en ik vind het jammer dat dat niet altijd gezien wordt."
